Koninklijke Militaire School, woensdag 24 oktober 2018, 18.00u-22.00u
Als er iets van een overheid wordt verwacht, is het dat ze zorgt voor de veiligheid van haar burgers. Op basis van democratisch vastgestelde normen, handhaaft de uitvoerende macht de gemaakte afspraken, zo nodig met de ‘zwaardmacht’ van leger en politie – al mag het ook met subtielere middelen dan met het zwaard.
Lang leek dit een ver-van-mijn-bedshow. Terrorisme, mensensmokkel of cybercriminaliteit hebben de wereld echter veranderd, en dus ook het recht. Ter wille van de veiligheid worden maatregelen genomen die enkele jaren geleden nauwelijks denkbaar waren. Grenscontroles zijn terug van weggeweest. Militairen maken deel uit van het straatbeeld. Onder de noemer van bijzondere opsporingsmethodes worden technieken aangewend die niet alleen criminelen koude rillingen doen krijgen.
Dat deze maatregelen gevolgen hebben voor de privacy van de burger, klinkt vanzelfsprekend. Maar wat met andere grondrechten, zoals het vermoeden van onschuld of het recht op een eerlijk proces? En verandert de gewijzigde veiligheidssituatie ook het aanschijn van de klassieke rechtsstaat? Verdraagt de nood aan snelle beslissingen zich wel met geijkte procedures? Kan de veiligheid van de burger gewaarborgd worden als te pas en te onpas een al dan niet wereldvreemde rechter een rem zet op het overheidsoptreden?
Want uiteindelijk gaat het toch om veiligheid, het recht op leven en fysieke integriteit – toch ook een grondrecht? Eenvoudige uitwegen uit het dilemma van de grondrechten en de efficiënte bescherming van ieders veiligheid hebben we niet in de aanbieding, wel vijf sprekers die op eerlijk en nuchter omgaan met deze onvermijdelijke dilemma’s.
Paul Van Tigchelt zet de bakens uit: vanuit het coördinatieorgaan voor dreigingsanalyse OCAD tracht hij het overzicht te bewaren. Nadien gaan een rechter, een lid van het federaal parket, een deskundige inzake grensbewaking en een militair dieper in op de aangelegenheden waarmee zij elke dag te maken krijgen. Op these en antithese volgt natuurlijk een synthese, als alle sprekers, en ook u als deelnemer in onderling debat treden – hopelijk met goed gevolg voor onze veiligheid én onze rechtsstaat.
18.00u Ontvangst
18.10u Verwelkoming – Stijn Mannaert, rechter in de politierechtbank Antwerpen, afdeling Turnhout
18.15 Inleiding en situering – Paul Van Tigchelt, directeur OCAD – “Recht en veiligheid: laat ons niet de tak afzagen waarop we zelf zitten”
inleiding door Lars Bové, journalist De Tijd
19.00u Frederic Blockx, rechter rechtbank van koophandel Antwerpen – Recht en veiligheid en beroepsgeheim/mensenrechten
19.15u Geert Schoorens, federaal magistraat – Recht en veiligheid en cybercriminaliteit
19.30u Dirk Vande Ryse, criminoloog en Directeur bij Frontex – Recht en veiligheid en illegale immigratie
19.45u Majoor Pieter Van Malderen – Recht en veiligheid en defensie
20.00u Panelgesprek met alle sprekers en met de zaal – Moderator: Lars Bové, journalist – De Tijd
21.00u Slotwoord – Frank Judo, Voorzitter Vlaamse Juristenvereniging
Napraten met een uitgebreide receptie tot 22.00u
Plaats – Koninklijke Militaire School, conferentiecomplex, zaal ‘symposium’, Hobbemastraat 8, 1000 Brussel (nabij het Jubelpark, dichtbij de Europese instellingen (Schumanplein).